این روغن از ریشه گیاه قسط، که در دو نوع قسط شیرین و قسط تلخ شناخته می‌شود، استخراج می‌شود و نوع شیرین آن به دلیل رایحه‌ای ملایم‌تر و خواص درمانی گسترده‌تر، بیشتر در تهیه روغن‌های دارویی و آرایشی به کار می‌رود. قسط شیرین گیاهی بومی مناطق کوهستانی هند، نپال و بخش‌هایی از خاورمیانه است و از ریشه خشک شده آن با روش‌هایی نظیر خیساندن، فشرده‌سازی سرد یا حرارت‌دهی ملایم، روغنی ارزشمند به دست می‌آید که سرشار از ترکیبات مؤثر مانند اسیدهای چرب ضروری، آنتی‌اکسیدان‌ها و ترکیبات ضدالتهاب است. در ادامه به بررسی مزایای روغن قسط شیرین می‌پردازیم.
مزایای روغن قسط شیرین
روغن قسط شیرین یکی از روغن‌های پرخاصیت و مؤثر در درمان مشکلات عصبی و حرکتی است که در طب سنتی جایگاه ویژه‌ای دارد. مزایای روغن قسط شیرین به دلیل طبع گرم، خاصیت نفوذپذیری بالا و توانایی بازسازی بافت‌های عصبی، بسیار گسترده است. این روغن نه تنها در کاهش درد و التهاب مؤثر است، بلکه با رساندن ترکیبات مغذی به اعصاب، روند بازسازی و عملکرد آنها را تقویت می‌کند. استفاده منظم و اصولی از آن می‌تواند باعث بهبود بسیاری از بیماری‌های عصبی و عضلانی شود. در ادامه، به سه مورد از مهم‌ترین مزایای روغن قسط شیرین در حوزه عصب و حرکت اشاره می‌کنیم.
درمان رعشه و MS
یکی از مهم‌ترین مزایای روغن قسط شیرین، نقش آن در کاهش علائم رعشه و کمک به بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس(MS) است. این روغن با گرم کردن عمقی بافت‌های عصبی و بهبود جریان خون، باعث کاهش اسپاسم‌ها و لرزش‌های ناخواسته می‌شود. استفاده مداوم از آن روی ناحیه ستون فقرات و گردن، سیستم عصبی را آرام کرده و عملکرد آن را تقویت می‌کند. در طب سنتی، از آن به‌عنوان یکی از درمان‌های طبیعی برای کنترل لرزش و جلوگیری از پیشرفت بیماری‌های عصبی استفاده می‌شود. این ویژگی، آن را به یک گزینه مناسب برای همراهی با درمان‌های نوین پزشکی تبدیل کرده است.
احیاء کننده عصب نخاع
از دیگر مزایای روغن قسط شیرین، خاصیت احیاء و تقویت اعصاب نخاعی است که در بازگرداندن عملکرد حرکتی و حسی اندام‌ها بسیار مؤثر است. این روغن با نفوذ به عمق بافت‌های عصبی در امتداد ستون فقرات، موجب تغذیه سلول‌های عصبی و ترمیم آنها می‌شود.
افرادی که به دلیل آسیب یا بیماری، دچار اختلال در نخاع شده‌اند، می‌توانند با ماساژ مداوم این روغن خالص گیاهی، به تدریج بهبودی در وضعیت عصبی خود احساس کنند. ترکیبات فعال آن باعث تحریک سلول‌های بنیادین و ترمیم ارتباط‌های عصبی می‌شود. از این رو، در بهبود وضعیت بیماران ضایعه نخاعی کاربرد بالایی دارد.
کمک به درمان اختلال در عصب حرکتی اعضا
یکی دیگر از مزایای روغن قسط شیرین، کمک به درمان اختلال در عصب‌های حرکتی است که باعث ضعف یا ناهماهنگی در اندام‌ها می‌شوند. این روغن با افزایش ارتباط بین مغز و اعضای حرکتی، باعث بهبود کنترل بدن و کاهش سستی عضلات می‌شود. ماساژ آن روی دست‌ها، پاها و مفاصل می‌تواند به تقویت عملکرد عصبی و بازگرداندن توان حرکتی کمک کند.
همچنین برای بیمارانی که دچار بی‌حسی، خواب‌رفتگی یا کندی حرکات هستند، تأثیر چشمگیری دارد. با تکرار منظم مصرف موضعی، مسیرهای عصبی فعال‌تر شده و حرکت اعضا روان‌تر می‌شود. این مورد نیز یکی از مهم‌ترین مزایای روغن قسط شیرین به شمار می‌رود.
نحوه استفاده از روغن قسط شیرین
ابتدا ناحیه مورد نظر را با حرکت‌های دایره‌ای و محکم مالش دهید تا سطح پوست کمی گرما و قرمزی طبیعی پیدا کند. در مرحله بعد، مقدار مناسبی از روغن قسط شیرین را روی همان ناحیه بریزید و با فشار ملایم و یکنواخت، آن را در پوست فرو ببرید تا به‌خوبی جذب شود.
پس از آن، روی محل مورد نظر را با یک پارچه نخی یا لباس سبک بپوشانید تا گرما حفظ شود. برای تأثیر بهتر، از حرارت غیرمستقیم مانند سشوار برای گرم کردن آرام ناحیه ستون فقرات و عضلات اطراف استفاده کنید. این روند را هر شب پیش از خواب تکرار نمایید تا نتایج درمانی مطلوب‌تری حاصل شود.
ترکیبات روغن قسط شیرین
در تهیه روغن قسط شیرین معمولاً از روغن‌های پایه‌ای مانند روغن کنجد یا روغن زیتون نیز استفاده می‌شود تا جذب ترکیبات گیاهی آن از طریق پوست بهتر انجام گیرد. این روغن‌ها به‌عنوان حامل، به جذب مؤثرتر ترکیبات دارویی کمک می‌کنند و در عین حال خواص تغذیه‌ای خود را نیز به محصول نهایی می‌افزایند.
ویتامین E، اسیدهای چرب ضروری مانند امگا 3 و امگا 6 و ترکیبات گرم و خشک طبیعت این روغن، باعث شده‌اند که برای درمان مشکلات عصبی، عضلانی و پوستی و درمان غلظت خون بسیار مؤثر باشد. این ترکیب قدرتمند، روغن قسط شیرین را به یکی از ارزشمندترین فرآورده‌های طبیعی برای درمان‌های موضعی تبدیل کرده است.
منع مصرف روغن قسط شیرین برای افراد خاص
روغن قسط شیرین نباید بر روی زخم‌های باز یا بریدگی‌های تازه استفاده شود، زیرا ممکن است باعث تحریک بافت‌ها و افزایش التهاب در ناحیه آسیب‌دیده شود. استفاده از این روغن روی پوست آسیب‌دیده می‌تواند روند ترمیم را کند کرده و حتی باعث سوزش یا واکنش‌های پوستی ناخواسته شود. بنابراین، تا زمان بهبودی کامل زخم، مصرف موضعی روغن قسط شیرین توصیه نمی‌شود. برای درمان زخم بهتر است از روغن مه سیما طیبستان استفاده کنید.
همچنین، استفاده از روغن قسط شیرین در دوران بارداری ممنوع است. ترکیبات گرم و فعال موجود در این روغن می‌توانند باعث تحریک رحم یا تغییر در تعادل هورمونی بدن شوند که برای سلامت مادر و جنین خطرآفرین است. بانوان باردار بهتر است پیش از مصرف هرگونه روغن گیاهی یا داروی طبیعی، با پزشک متخصص مشورت کنند. در این دوران حساس، احتیاط در مصرف هرگونه ماده گیاهی ضروری است.
سخن پایانی
مزایای روغن قسط شیرین شامل تقویت اعصاب، کاهش التهاب، و کمک به درمان بیماری‌های عصبی مانند MS و رعشه است. این روغن با تأثیرگذاری مستقیم بر بافت‌های عصبی و نخاعی، به ترمیم، تغذیه و بهبود عملکرد اندام‌های حرکتی کمک می‌کند. از دیگر مزایای روغن قسط شیرین، احیای عصب نخاع و تسهیل حرکت در بیماران دارای اختلالات عصبی است که با ماساژ منظم آن، بهبودی تدریجی حاصل می‌شود.
برای استفاده صحیح، ابتدا پوست با ماساژ گرم می‌شود، سپس روغن روی آن مالیده و تا جذب کامل ماساژ داده می‌شود؛ در ادامه محل با پارچه نخی پوشانده شده و با حرارت غیرمستقیم گرم نگه داشته می‌شود. این روغن از ترکیب گیاه قسط با روغن‌های پایه مانند کنجد یا زیتون به دست می‌آید و سرشار از امگا 3، امگا 6 و ویتامین E است. مصرف آن در دوران بارداری یا روی زخم‌های باز ممنوع است و نیاز به احتیاط کامل دار
