اختلال در عملکرد این غده، چه بهصورت افزایش ترشح هورمون(پرکاری) و چه کاهش آن(کم کاری)، میتواند تأثیری عمیق و گسترده بر زندگی فرد از جمله اختلال در خواب و خلق و خو گرفته تا افزایش وزن، ضعف عضلانی، ریزش مو و حتی ناباروری بگذارد. در کنار درمانهای دارویی رایج که اغلب با محدودیتها و عوارض جانبی همراهاند، گرایش به راهکارهای طبیعی و درمانهای مکمل بهویژه در طب سنتی و طب مکمل، رو به افزایش است. استفاده از روغنهای گیاهی خالص یکی از روشهای مورد توجه در این حوزه است که با تکیه بر خواص ضدالتهابی، متعادلکننده هورمونها و آرامبخش، میتواند بهعنوان مکملی مؤثر در بهبود عملکرد تیروئید مورد استفاده قرار گیرد. در ادامه به بررسی درمان پرکاری و کم کاری تیروئید با کمک روغنهای طبیعی میپردازیم.
روش های درمان پرکاری و کم کاری تیروئید
از مهمترین روش های درمان پرکاری و کم کاری تیروئید در طب استفاده از چندین روغن خالص گیاهی است و میتواند پاسخگوی نیاز آن دسته از افرادی باشد که به دنبال راهی سالم و پایدار برای مدیریت بیماری خود هستند. در ادامه به روش های درمان پرکاری و کم کاری تیروئید پرداخته شده است.
روغن کاکتوس
این روغن ارزشمند از دانههای میوه کاکتوس گرفته شده و دارای ویتامین K، امگا 6، و پلیفنولهای فعال است. باعث کاهش التهاب، حفظ رطوبت سلولی و تقویت سلولهای غدد داخلی میشود. استفاده خوراکی یا ترکیب با روغنهای دیگر میتواند روند متابولیسم را بهبود ببخشد. برای افراد با تیروئید تنبل یا حساس توصیه میشود.
روغن دانه کتان
این روغن غنی از امگا3 و ضد التهاب قوی است که در بهبود عملکرد تیروئید، تنظیم چربی خون و تعادل سوخت و ساز بدن مؤثر عمل میکند. مصرف روزانه آن، متابولیسم را در بیماران کم کار تیروئیدی فعالتر میکند. برای نتایج بهتر، مصرف مداوم و همزمان با رژیم سالم توصیه میشود. پایانی مؤثر بر مجموعهای از روشهای درمان پرکاری و کم کاری تیروئید با رویکرد کاملاً طبیعی است.
روغن بابونه رومی
این روغن به دلیل خاصیت ضدالتهابی و آرامبخش قوی، به تسکین اضطراب و اختلالات خواب ناشی از پرکاری تیروئید کمک میکند. استفاده از آن به صورت بخور شبانه یا ماساژ پیش از خواب توصیه میشود. بابونه همچنین به بهبود گوارش و کاهش نفخ در اختلالات تیروئیدی کمک میکند. آخرین اما مؤثرترین پیشنهاد در میان روشهای درمان پرکاری و کم کاری تیروئید است.
روغن بادام شیرین
روغن بادام شیرین سرشار از ویتامین E، منیزیم و چربیهای مفید است که به تغذیه پوست، تقویت سیستم عصبی و بهبود عملکرد تیروئید کمک میکند. ماساژ ملایم آن روی ناحیه گردن و قفسه سینه، گردش خون را بهبود میبخشد و در کاهش خشکی پوست ناشی از کمکاری تیروئید مؤثر است. همچنین به عنوان روغن حامل برای رقیق کردن روغنهای قویتر، نقش مهمی دارد. رایحه ملایم آن موجب آرامش اعصاب و بهبود خواب نیز میشود.
روغن گل همیشه بهار
روغن گل همیشه بهار سرشار از فلاونوئیدها و آنتیاکسیدانهایی است که به کاهش التهاب غده تیروئید و تقویت ایمنی کمک میکند. ماساژ آرام این روغن بر ناحیه گلو، بهویژه در کمکاری تیروئید، موجب تسکین بافتهای ملتهب و بهبود گردش خون میشود. همچنین خواص آرام بخش آن در رفع تنشهای عصبی ناشی از اختلالات تیروئید مؤثر است. این روغن از محصولات سالم طیبستان یکی از روشهای طبیعی و قابل اتکا در میان روشهای درمان پرکاری و کم کاری تیروئید محسوب میشود.
تفاوت پرکاری و کم کاری تیروئید
پرکاری
پرکاری تیروئید زمانی رخ میدهد که غده تیروئید بیشازحد هورمون تیروکسین(t4) تولید میکند و باعث افزایش متابولیسم بدن میشود. از علائم رایج آن میتوان به کاهش وزن ناگهانی، تپش قلب، تعریق زیاد، عصبی بودن و بیخوابی اشاره کرد. این وضعیت ممکن است ناشی از بیماری گریوز، گرههای تیروئیدی یا التهاب باشد. پرکاری، بدن را در حالت تحریک دائمی نگه میدارد و در صورت عدم درمان، به قلب و استخوانها آسیب میزند.
کم کاری
کم کاری تیروئید حالتی است که در آن غده تیروئید هورمون کافی تولید نمیکند و در نتیجه سرعت متابولیسم کاهش مییابد. این وضعیت با علائمی مانند افزایش وزن، خستگی، یبوست، افسردگی، خشکی پوست و سردی اندامها شناخته میشود. علت اصلی آن معمولاً بیماری هاشیموتو یا کمبود ید است. اگر درمان نشود، میتواند منجر به اختلالات قلبی، ناباروری و کاهش عملکرد ذهنی شود.
در چه صورتی تیروئید سمی میشود؟
تیروئید سمی زمانی رخ میدهد که غده تیروئید بهصورت غیرعادی مقدار زیادی هورمون تیروئیدی ترشح میکند و بدن را در وضعیت پرکاری مزمن قرار میدهد. این حالت معمولاً به دلیل وجود گره یا تودههایی در تیروئید است که به طور مستقل و بدون نیاز به فرمان مغز، شروع به ترشح هورمون میکنند. این گرهها که به آنها ندول سمی گفته میشود، میتوانند به مرور باعث بروز علائمی مانند تعریق زیاد، کاهش وزن ناخواسته، تپش قلب، عصبی بودن و لرزش دست شوند.
از دیگر علل تیروئید سمی میتوان به بیماری گریوز اشاره کرد که نوعی بیماری خودایمنی است و سیستم ایمنی به اشتباه تیروئید را تحریک به فعالیت بیشتر میکند. همچنین مصرف بیش از حد داروهای حاوی ید یا هورمونهای تیروئیدی، التهاب تیروئید یا حتی برخی تومورهای خوشخیم نیز میتوانند زمینه ساز سمی شدن تیروئید شوند. در این شرایط، بدن دیگر نمیتواند سطح هورمونها را کنترل کند و علائم پرکاری، شدیدتر و مزمنتر از حالت عادی میشوند. درمان به بررسی دقیق علت و شدت پرکاری بستگی دارد. برای اطلاعات بیشتر به وبلاگ تیروئید سمی چیست مراجعه کنید.
سخن پایانی
درمان پرکاری و کم کاری تیروئید با استفاده از روغنهای گیاهی مانند کاکتوس، دانه کتان، بابونه رومی و بادام شیرین، یکی از شیوههای طبیعی و مکمل محسوب میشود که با کاهش التهاب، تنظیم متابولیسم و آرامسازی اعصاب نقش مؤثری دارد. این روشها به ویژه برای افرادی که به دنبال درمان پرکاری و کم کاری تیروئید ملایمتر هستند، توصیه میشود.
تفاوت اصلی بین پرکاری و کم کاری تیروئید در میزان تولید هورمون است؛ در پرکاری، هورمون بیشازحد تولید شده و بدن بیشفعال میشود، در حالی که در کمکاری، تولید کاهش یافته و عملکرد بدن کند میشود. تیروئید سمی زمانی بروز میکند که غده به طور غیرعادی و خود سرانه، هورمون ترشح کند که معمولاً ناشی از گرهها یا بیماری گریوز است.